Vì Sao Chi Phí Logistics Tại Việt Nam Quá Cao và Bài Toán Giảm Thiểu Phí

Logistics đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng và sự phát triển của nền kinh tế, nhưng tại Việt Nam, chi phí logistics lại cao hơn rất nhiều so với mặt bằng chung khu vực và thế giới. Theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới (World Bank), chi phí logistics tại Việt Nam chiếm khoảng 16-20% GDP, trong khi con số này ở các nước phát triển chỉ vào khoảng 8-10% GDP. Điều này đã tạo ra rào cản lớn đối với sự cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Vậy, đâu là nguyên nhân khiến chi phí logistics tại Việt Nam cao đến vậy, và làm thế nào để tối ưu hóa, giảm thiểu chi phí này?

Nguyên Nhân Khiến Chi Phí Logistics Tại Việt Nam Cao

1. Hạ tầng giao thông còn nhiều hạn chế

Mặc dù Việt Nam đã đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng giao thông như đường cao tốc, cảng biển và sân bay, nhưng hệ thống này vẫn chưa đồng bộ và phát triển đủ nhanh.

• Đường bộ: Mạng lưới đường cao tốc còn hạn chế, chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với tổng chiều dài đường bộ. Tình trạng ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn cũng khiến thời gian vận chuyển kéo dài.
• Cảng biển: Mặc dù Việt Nam có nhiều cảng biển lớn, nhưng hiệu suất khai thác và khả năng kết nối giữa các cảng chưa cao. Việc trung chuyển hàng hóa vẫn phải phụ thuộc vào các cảng nước ngoài như Singapore hoặc Hong Kong.
• Hạ tầng kho bãi: Hệ thống kho bãi ở nhiều địa phương chưa đạt chuẩn, thiếu kho lạnh và các dịch vụ hỗ trợ hiện đại.

2. Quy trình thủ tục phức tạp

Các thủ tục hành chính trong hoạt động xuất nhập khẩu, hải quan còn rườm rà, dẫn đến mất thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Theo khảo sát, thời gian thông quan tại Việt Nam trung bình vẫn cao hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực.

3. Chi phí vận chuyển và nhân lực cao

• Chi phí vận chuyển: Giá xăng dầu và các chi phí liên quan đến vận hành phương tiện tại Việt Nam thường cao hơn các nước trong khu vực. Ngoài ra, phí đường bộ, cầu cảng, và phí lưu kho bãi cũng chiếm tỷ lệ lớn.
• Nhân lực: Mặc dù lao động ở Việt Nam có chi phí thấp, nhưng chất lượng nguồn nhân lực logistics chưa cao, đòi hỏi doanh nghiệp phải chi nhiều chi phí cho đào tạo và quản lý.

4. Sự phân mảnh trong chuỗi cung ứng

Thị trường logistics tại Việt Nam chủ yếu do các doanh nghiệp nhỏ và vừa nắm giữ. Sự thiếu liên kết giữa các doanh nghiệp logistics dẫn đến việc sử dụng không hiệu quả nguồn lực và gia tăng chi phí.

Giải Pháp Giảm Thiểu Chi Phí Logistics

1. Đầu tư và nâng cấp hạ tầng giao thông

• Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các tuyến đường cao tốc, cầu cảng hiện đại để giảm thời gian vận chuyển.
• Tăng cường kết nối giữa các phương thức vận tải như đường bộ, đường sắt, đường biển và đường hàng không.
• Đầu tư vào kho bãi đạt chuẩn quốc tế, đặc biệt là các kho lạnh để hỗ trợ ngành nông sản và thủy sản.

2. Cải cách thủ tục hành chính

• Đơn giản hóa và số hóa các thủ tục hải quan, giảm thời gian xử lý giấy tờ.
• Tăng cường minh bạch trong quy trình thông quan để tránh phát sinh chi phí không chính thức.

3. Tối ưu hóa chuỗi cung ứng

• Khuyến khích liên kết giữa các doanh nghiệp logistics nhằm chia sẻ nguồn lực và giảm thiểu chi phí không cần thiết.
• Sử dụng các công nghệ quản lý chuỗi cung ứng như phần mềm quản lý vận tải (TMS), hệ thống quản lý kho (WMS), và công nghệ IoT để tối ưu hóa hoạt động.

4. Phát triển nguồn nhân lực

• Đào tạo nhân lực logistics chuyên sâu, nâng cao kỹ năng vận hành và quản lý.
• Hợp tác giữa doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo để xây dựng các chương trình đào tạo thực tiễn, đáp ứng nhu cầu thị trường.

5. Ứng dụng công nghệ hiện đại

• Tích hợp các công nghệ như blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI), và big data để tăng hiệu quả quản lý và giảm thiểu lỗi trong quá trình vận chuyển.
• Khuyến khích sử dụng phương thức vận chuyển thân thiện với môi trường như xe điện, tàu container sử dụng nhiên liệu sạch.

Kết Luận

Việc giảm chi phí logistics không chỉ giúp hàng hóa Việt Nam cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế mà còn thúc đẩy nền kinh tế trong nước phát triển bền vững. Để làm được điều này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức liên quan trong việc cải thiện hạ tầng, tối ưu hóa quy trình và nâng cao năng lực nhân sự.

Chỉ khi giải quyết được bài toán logistics, Việt Nam mới có thể tận dụng tối đa tiềm năng xuất khẩu và phát triển kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Xem thêm:

Vận chuyển đồ decor Tết từ Hà Nội đi Hồ Chí Minh

Vận chuyển hoả tốc từ Sài Gòn đi Hà Nội